Cúng mụ cho bé trai, bé gái là một phong tục có từ lâu đời và rất phổ biến ở Việt Nam. Đây được coi là một việc làm rất quan trọng đối với mỗi đứa trẻ được sinh ra. Cha mẹ mong muốn cho con cái của mình được ban tặng may mắn và phù hộ; con cái được khỏe mạnh, không bệnh tật, ốm đau.
Nhiều người mẹ mới có con lần đầu, không có kinh nghiệm, không am hiểu về nghi lễ này sẽ rất băn khoăn, lo lắng khi chuẩn bị. Lễ cúng đầy tháng cho bé là gì, đồ cúng gồm những gì? Cúng vào ngày nào? Cúng như thế nào?
Dưới đây, ThayLaThich xin cung cấp một vài thông tin chi tiết, quan trọng cho mọi người. Mong rằng, có thể giải đáp phần nào những thắc mắc của mọi người.
Tìm hiểu thêm:
Nội Dung
Ý nghĩa của lễ cúng mụ
Trong quan niệm của người Việt Nam từ thời cha ông ta xa xưa, cuộc đời của tất cả mọi người đều được tính bắt đầu từ ngay sau nghi lễ cúng đầy tháng. Nghi lễ này mang ý nghĩa
- Tạ ơn trời đất đã mang em bé đến với gia đình.
- Tạ ơn trời đất đã có sinh thành nên em bé.
- Tạ lòng biết ơn đến các bà Mụ – người có công nặn ra em bé.
- Tạ ơn đức ông – người đã che chở, phù hộ để mẹ tròn con vuông, bình an vô sự, em bé được sinh ra khỏe mạnh.
- Cầu xin các thần cho em bé khỏe mạnh, ít ốm đau, bệnh tật, tương lai ổn định và có nhiều may mắn trong cuộc sống.
Lễ cúng mụ được coi là một sự khẳng định có mặt của một thành viên mới trong xã hội. Nghi lễ này mang đậm dấu ấn của dân tộc, thể hiện một nét đẹp trong truyền thống văn hóa của người dân Việt Nam.
Mâm cúng mụ
Trên mỗi vùng miền thì có nhiều mâm đồ cúng khác nhau. Trong bài này, chúng ta chỉ nói đến Nấu Tiệc Tại Nhà Nhân Tâm cho bé trai, bé gái của miền Bắc. Tại đây, một mâm cúng mụ chuẩn bao gồm :
- Mâm ngũ quả
- Hoa tươi
- Nến hoặc đèn cầy
- 12 đĩa xôi nhỏ
- 1 đĩa xôi lớn
- 12 chén chè nhỏ ( nếu là bé trai thì dùng chè đậu trắng, bé gái thì dùng chè trôi nước )
- 1 con gà trống luộc
- 12 chén nước lọc
- 12 chén rượu
- Trầu cau (têm hình cánh phượng)
- Vàng mã
- Gạo tẻ
- Muối trắng
- Thịt lợn ( thịt lợn quay, thịt chân giò, thịt ba chỉ luộc, … )
- Giấy cúng : Mâm hài và đồ cho bà mụ, bà chúa.
- Trà
- Nhang
- 12 đĩa kẹo bánh
Cách tính ngày cúng mụ
Mỗi bé được sinh ra sẽ có 2 ngày sinh đó là ngày dương (tính theo lịch Tây); và ngày âm (tính theo lịch Việt Nam). Và tính ngày cúng mụ thì sẽ tính bằng lịch âm.
Với cách tính ngày mụ cho bé trai và bé gái thì dân gian ta có câu : ‘Gái lùi hai, trai lùi một’. Tức là đối với bé trai thì sẽ làm vào ngày sinh thứ 29 hay là trước ngày sinh 1 ngày. Ví dụ : bé trai sinh ngày 14/3/2021 thì ngày cúng mụ sẽ làm vào ngày 13/4/2021 .
Như vậy, đối với bé gái thì sẽ làm vào ngày sinh thứ 29 hay là trước ngày sinh 2 ngày. Ví dụ : bé gái sinh ngày 14/3/2021 thì sẽ làm nghi lễ cúng mụ sẽ được diễn ra vào ngày 12/4/2021.
Cách sắp xếp mâm cúng mụ
Theo cha ông ta, đồ cúng phải được sắp xếp theo nguyên tắc ‘ Đông bình Tây quả’ . Tức là phía bên Đông sẽ là vị trí đặt bình hoa; phía bên Tây sẽ là vị trí của mâm ngũ quả.
Đồ cúng đầy tháng cho bé sẽ được chia làm 2 mâm : 1 mâm cho Đức Ông ( mâm nhỏ ) và một mâm cho bà Mụ ( mâm lớn ) và đặt thành 1 mâm cao và 1 mâm thấp. Mâm của Đức ông sẽ được đặt phía dưới còn mâm của bà Mụ sẽ đặt ở phía trên.
Mâm lễ cúng 12 bà Mụ :
- 12 chén chè nhỏ
- 12 đĩa xôi nhỏ
- 12 chén cháo nhỏ
- 2 đĩa bánh hỏi
- 12 đĩa bánh kẹo
- 12 đĩa thịt lợn
- 12 ly nước
- Hàng mã, giấy tiền vàng.
12 bà mụ và các công việc của bà mụ :
- Mụ bà Trần Tứ Nương – người trông coi việc sanh đẻ (chú sanh)
- Mụ bà Vạn Tứ Nương – người trông coi việc thai nghén (chuyển sanh)
- Mụ bà Lâm Cửu Nương – người trông coi việc thụ thai (thủ thai)
- Mụ bà Lưu Thất Nương – người trông coi việc nặn hình hài nam, nữ cho đứa bé.
- Mụ bà Lâm Nhất Nương – người trông coi việc chăm sóc bào thai (an thai)
- Mụ bà Lý Đại Nương – người trông coi việc chuyển dạ (chuyển sanh)
- Mụ bà Hứa Đại Nương – người trông coi việc khai hoa nở nhụy (hộ sản)
- Mụ bà Cao Tứ Nương – người trông coi việc ở cữ (dưỡng sanh)
- Mụ bà Tăng Ngũ Nương – người trông coi việc chăm sóc trẻ sơ sinh (bảo tống)
- Mụ bà Mã Ngũ Nương – người trông coi việc ẵm bồng con trẻ (tống tử)
- Mụ bà Trúc Ngũ Nương – người trông coi việc giữ trẻ (bảo tử)
- Mụ bà Nguyễn Tam Nương, coi việc chứng kiến và giám sát việc sinh đẻ.
Mâm lễ cúng Đức ông :
- 1 con gà luộc
- 1 tô cháo lớn
- 1 bát chè lớn
- 3 đĩa xôi lớn
- 1 đĩa thịt quay
- Mâm ngũ quả
- Trầu cau, rượu, vàng mã.
Hai bàn lễ đặt cách nhau không quá 10 phân, phải được sắp xếp thật cân đối.
Nghi lễ cúng mụ cho bé trai và bé gái
Nghi lễ khấn vái
Sau công tác chuẩn bị tươm tất, chúng ta sẽ đến công đoạn quan trọng hơn nữa. Một người lớn tuổi trong gia đình, dòng họ sẽ đứng ra bắt đầu thắp hương, đọc bài khấn vái. Một bài khấn thường có cấu trúc như sau :
“Hôm nay, ngày (mùng)… tháng… (âm lịch), ngày cháu (nội hay cháu ngoại… ) họ, tên… tròn một tháng tuổi, gia đình chúng tôi bày mâm lễ vật này, cung thỉnh thập nhị mụ bà và tam đức ông trước về chứng minh nhận lễ, sau tiếp tục phù trợ cho cháu (tên… ) mạnh tay, mạnh chân, mau lớn, hiền, ngoan, phù trợ cho gia đình an vui, hạnh phúc”.
Sau khi kết thúc nghi lễ khấn vái, bố hoặc mẹ cầm tay của bé rồi chắp tay trước bàn lễ và vái ba vái. Sau khi hết 3 tuần hương thì đem vàng mã đi hóa, vừa hóa vừa vẩy rượu và gạo.
Nghi lễ khai hoa
Tiếp theo là nghi lễ khai hoa hay còn gọi là nghi thức ‘Bắt miệng’. Nghi thức này có ý nghĩa là cha mẹ mong muốn con mình sẽ học tập theo người được chọn để thức hiện, nói chuyện lễ phép, ăn nói dịu dàng, dễ nghe. Người được chọn thường là người được mọi người kính trọng, nói năng nền nã, dễ nghe, được lòng người.
Lúc này, người được chọn để thực hiện nghi lễ sẽ đặt bé trên bàn giữa nhà, bắt đầu rót trà, đốt nhang, khấn vái. Tiếp theo, người đó bồng đứa bé lên, một tay cầm nhành bông, đưa qua đưa lại miệng bé và đọc những câu sau :
“Mở miệng ra cho có bông, có hoa,
Mở miệng ra cho kẻ thương, người mến,
Mở miệng ra cho có bạc, có tiền,
Mở miệng ra cho xóm giềng quý mến”
Nghi lễ đặt tên
Sau phần lễ khai hoa trong ngày cúng mụ của bé, là phần lễ đặt tên. Theo phong tục ngày xưa của cha ông ta thì, trẻ em khi sinh ra phải đến khi đầy tháng, tức là trong ngày cúng mụ này mới được đặt tên. Tuy nhiên, hiện nay các bé khi sinh ra đều được bố mẹ đặt tên từ khá sớm, có khi là trước khi sinh ra. Dẫu vậy, đây cũng vẫn là một nghi thức hết sức quan trọng và được mọi gia đình thực hiện trong dịp cúng mụ của trẻ.
Chúng ta cần chuẩn bị 2 đồng tiền cổ làm bằng bạc thật và một chiếc đĩa sâu lòng.
Tiến hành nghi thức : chủ buổi lễ sẽ lấy 2 đồng tiền cổ đã chuẩn bị, cầm thẳng đứng lên, úp 2 mặt giống nhau vào với nhau. Đưa lên trên và thả xuống đĩa. Và bắt đầu nêu tên của bé.
Nếu mà xuất hiện 1 đồng sấp và 1 đồng ngửa thì tức là tên đó đã được chấp thuận. Còn nếu xuất hiện 2 đồng đều sấp hoặc cả 2 đồng đều ngửa thì chúng ta phải thực hiện thêm. Nếu sau 2 lần đó mà vẫn không được thì chủ lễ phải xin phép đặt tên khác.
Sau thủ tục đặt tên thường là phần tẩy uế của người mẹ. Lúc này người mẹ sẽ bế bé bước qua 1 nồi nước sôi có đặt đinh nung đỏ . Nếu là bé trai thì sẽ bước qua 7 lần, còn đối với bé gái thì sẽ bước qua 9 lần. Sau đó, người mẹ sẽ bế con đi quanh nhà, lúc này người mẹ sẽ làm rơi tiền trên mặt đất, theo quan niệm thì việc làm này là cầu mong cuộc sống của con sau này sẽ sung túc, đủ đầy.
Sau những nghi thức trên, các bé sẽ được nhận những lời chúc, quà tặng từ người thân.
Hạ lễ
- Hóa vàng : Sau khi cúng xong, gia đình mang vàng hương, quần áo hàng mã đi hóa, nên vẩy rượu cùng lúc hóa.
- Gạo, muối : Trộn vào với nhau và đem rắc dọc theo đường, rải ra các hướng.
- Đồ lễ ở mâm : lấy một chút ít cho chạm miệng bé để mong bé mau ăn, chóng lớn, ngủ ngon.
- Chia lộc cho mọi người.
Qua bài viết này, chúng tôi mong rằng có thể giải đáp được phần nào những thắc mắc của các mẹ. Mong mọi người có thể hiểu được lễ cúng mụ là gì, ý nghĩa của ngày lễ cúng mụ, cách tính ngày, chuẩn bị mâm cúng như thế nào, các thủ tục được diễn ra trong ngày lễ cúng mụ của bé. Mong rằng, sau bài này, ai đang chuẩn bị tổ chức lễ cúng mụ thì có thể làm tươm tất, hoàn hảo nhất để bé có thể được khỏe mạnh, ăn ngon, chóng lớn.
Những cách chuẩn bị đồ cúng Mụ đầy năm cho các bé gái nhanh chóng và thuận lợi nhất
Với những phần lễ vật đã được chia sẻ ở trên thì bạn có thể dễ dàng nhận thấy đây là những vật phẩm đơn giản, có thể tìm mua ở những tạp hóa, khu chợ địa phương. Tuy nhiên để chuẩn bị đầy đủ một mâm lễ vật thì đòi hỏi bạn cần phải tốn khá nhiều thời gian và công sức. Bên cạnh đó thì cũng đòi hỏi bạn cần phải có chút ít kinh nghiệm trong việc mua sắm lễ vật. Còn đối với những bậc cha mẹ còn trẻ hoặc chưa có kinh nghiệm thì sẽ gặp không ít khó khăn. Sau đây là một số cách sẽ giúp bạn có thể chuẩn bị một mâm cúng thôi nôi cho bé một cách nhanh chóng và thuận lợi nhất.
Bạn nên nhờ sự trợ giúp từ các mối quan hệ của mình
Đây là một cách những cách đơn giản mà đạt hiệu quả cao trong việc chuẩn bị mâm cúng thôi nôi dành cho các bé. Những mối quan hệ bạn có thể nhờ sự hỗ trợ bao gồm người thân, hàng xóm, bạn bè. Đặc biệt bạn nên nhờ sự hỗ trợ và tư vấn của những người lớn tuổi, bởi vì họ sẽ có khá nhiều kinh nghiệm trong việc thờ cúng. Chắc chắn họ sẽ cung cấp cho bạn những thông tin, lời gợi ý phù hợp nhất.
Sử dụng dịch vụ cung cấp các mâm cúng uy tín, chất lượng
Trong trường hợp bạn không thể tự mình chuẩn bị, hoặc không thể nhờ được những người xung quanh thì đây được xem là giải pháp tối ưu. Hiện nay với sự phát triển vượt bậc của lĩnh vực công nghệ thông tin thì không quá khó để lựa chọn những đơn vị chuyên cung cấp mâm cúng này.
Khi đến với các đơn vị này bạn sẽ nhận được sự tư vấn hoàn toàn miễn phí và cụ thể nhất. Đặc biệt là bạn không cần tốn quá nhiều thời gian, công sức để chuẩn bị những phần lễ vật cho mâm cúng thôi nôi. Những đơn vị này sẽ thay bạn chuẩn bị tất cả những lễ vật này một cách đầy đủ và phù hợp nhất. Ngay cả những bài văn khấn đúng chuẩn cũng sẽ được những đơn vị này chuẩn bị sẵn cho bạn.
Khi sử dụng dịch vụ cung cấp mâm đồ cúng bạn chỉ cần chia sẻ những thông tin, yêu cầu của mình. Gần đến thời gian thực hiện nghi thức cúng bái thì các phần lễ vật sẽ được vận chuyển đến tận nơi mà bạn yêu cầu một cách an toàn nhất. Điều này đồng nghĩa với việc bạn không cần có quá nhiều kinh nghiệm mà vẫn có được những mâm cúng đầy đủ, phù hợp nhất.
Đặt mâm cúng Mụ cho bé miền Bắc ở đâu?
Nhân đây, chúng tôi xin giới thiệu cho mọi người dịch vụ cung cấp mâm cúng của Nấu Tiệc Tại Nhà Nhân Tâm. Chúng tôi có các combo mâm cúng đầy đủ nhất, tùy theo yêu cầu của mỗi khách hàng, phù hợp với điều kiện kinh tế của mọi gia đình. Nấu Tiệc Tại Nhà Nhân Tâm được phát triển cùng với đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, có nhiều năm kinh nghiệm trong nghề sẽ mang đến cho quý khách những dịch vụ mâm cúng tuyệt vời, hài lòng khách hàng. Chúng tôi còn có dịch vụ vận chuyển tận nơi, khách hàng sẽ không mất thời gian di chuyển, lấy đồ. Chúng tôi cung cấp dịch vụ mâm cúng như : cúng mụ cho các bé, cúng Thổ Công, cúng ngày lễ, ngày rằm, cúng gia tiên, cúng giao thừa,…
Muốn biết thêm thông tin chi tiết, vui lòng liên hệ với Nấu Tiệc Tại Nhà Nhân Tâm, các tư vấn viên sẽ tư vấn trực tiếp với mọi người.